اطمينان:

(قال او لم تؤمن قال بلى و لكن ليطمئن قلبى) ; خداوند به ابراهيم (ع) فرمود: مگر هنوز ايمان نياوردهاى؟ عرض كرد: آرى (ايمان دارم) ولى تا دلم آرام گيرد. (بقره:260)

ابراهيم (ع) خواست حقيقت اين امر كه وى از هم اكنون در اين حد بنزد خداوند مستجاب الدعوه است به رأى العين مشاهده كند و مطمئن شود كه مژده دهنده ملك بوده است.

سومين وجه آن كه ابراهيم (ع) پس از آنكه با ديده دل و با دليل و برهان بر او ثابت شد كه خداوند به احياء مردگان قادر است، خواست تا با چشم سر نيز اين امر را مشاهده كند كه ديگر زمينهاى براى وسوسه شيطان در دل او نماند. (مجمع البيان).

اِطناب:

اَطواد :

اَطوار:

اَطواق :

اَطوَع :

اَطوَل :

اَطهار:

اَطهَر:

اَطياب :

اَطيَب:

اَطيَبان:

در حديث: خربوزه و رطب، خرما و شير.

اَظافير:

اَظفار:

اِظفار :

اِظلال :

و عنه (ص) : «ما اظلّت الخضراء ولا اقلّت الغبراء ذا لهجة اصدق من ابىذر»: آسمان سايه نيفكنده بر كسى و زمين به خود جاى نداده است كسى را راستگوتر از ابوذر. (بحار:10/121)

اَظلال:

اِظلام :

اَظلَم:

اظهار:

اظهار حاجت نزد برادر دينى، امام صادق (ع) فرمود: چون يكى از شما را مشكلى پيش آيد برادر دينى خود را در جريان قرار دهد و خويشتن را به نابودى نكشد. (بحار:74/287)

اَعاجِم:

اِعادَة:

اِعاذَة :

اِعارَة:

اِعاشة:

اِعالَة:

اَعالى :

اِعانَة :

اَعبَد:

اَعبَل:

اِعتاق:

اِعتِبار:

در اصطلاح علوم عقليه: پرداخت نمودن ذهن، امرى را از حدثى و ثابت داشتن آن در خود، مانند: مالكيت، مملوكيت، مضاف بودن و بطور كلى نسب و روابط و معانى مصدريه كه همه اينها امور حقيقيهاى مىباشند كه جز در ذهن جائى ندارند و برداشتن آنها از منشأ انتزاعشان كار ذهن است و ظرف بقاء آنها نيز ذهن مىباشد، و
اين برداشتن را اعتبار مىنامند و برداشته شدهها (منترعات) را اعتباريات مىخوانند.
پس اعتبارى در قبال حقيقى نيست بلكه در قبال عينى خارجى است، چه امور اعتباريه امورى واقعى و حقيقى مىباشند كه مدار معاش و معاد بشر بلكه عموم زندگاناند.

اِعتِبارى:

اِعتِباط:

اعتجار:

اعتداء:

اِعتِداد:

اِعتِدال:

به «ميانهروى» نيز رجوع شود.

اِعتِذار :

اِعتِراض:

اِعتِراف:

اِعتِراك :

اِعتِزاء :

اِعتِزاز :

اِعتِزال:

اِعتِساف:

اعتصاب :

اِعتِصار:

اِعتِصام:

رسول الله (ص): «يقول الله عزوجل: ما من مخلوق يعتصم بمخلوق دونى الاّ قطعت اسباب السماوات و الارض من دونه، فان سألنى لم اعطه، و ان دعانى لم اجبه، و ما من مخلوق يعتصم بى دون خلقى الاّ ضمنت السماوات و الارض برزقه، فان سالنى اعطيته، و ان دعانى اجبته، و ان استغفرنى غفرت له»: خداوند عز و جل مىفرمايد: هر آن مخلوق كه با بودن من به آفريدگانم پناه برد، همه موجبات برآمدن حاجتش را اعمّ از مادّى و معنوى از كنارش بِبُرم، كه چون چيزى از من بخواهد او را ندهم، و اگر بخواندم پاسخش نگويم.

اِعتِضاد:

اِعتِقاب:

«اى يحبسونها لتنقلوا من غيرها اليها». بازداشتن فروشنده كالا را از مشترى چندان كه قيمت آن را دريافت دارد. و منه «المعتقب ضامن» يعنى هرگاه مبيع تلف شود بايع حبس كننده كالا ضامن است.

اِعتِقاد:

حضرت رضا (ع) به ابراهيم بن ابى محمود فرمود: اى ابراهيم! در دورانى كه مردمان به راست يا به چپ گرايند تو راه ما را داشته باش كه اگر كسى با ما بود ما نيز با او خواهيم بود و چون كسى از ما جدا گردد ما نيز او را رها سازيم. و بدان كه كمترين چيزى كه آدمى را از دينش بدر مىبرد آن است كه به هسته بگويد اين سنگريزه است و به اين گفتارش اعتقاد داشته باشد و از كسى كه با وى مخالفت ورزد بيزارى جويد، اى پسر ابى محمود ! اين (مطلب) را داشته
باش كه خير دنيا و آخرت را در اين جمله برايت خلاصه كردم (حاصل فرموده حضرت آنكه بسا آدمى به غلط به چيز بىاساسى معتقد مىشود و آنچنان بدان دل مىبندد كه خلاف آن را كفر مىداند). (بحار:2/115)

اعتقادات اسلامى:

مرحوم شيخ مفيد در كتاب معروف مقنعه خلاصهاى از اعتقادات اسلامى را بدين گونه بيان داشته: «اعتقادات مربوط به اثبات وجود معبود (جلت عظمته) و صفات حضرتش كه بدان صفات از آفريدههاى خويش مباينت دارد، و نيز درباره نفى تشبيه از او، و در امر توحيد و يكتائى او»: بر هر عاقلى واجب است كه آفريدگار خويش را بشناسد تا او را بر نعمتهايش سپاس نهد و در آنچه كه وى را بدان خوانده اطاعت نمايد، پس بايد بداند كه وى را سازندهاى است كه او را ساخته و از جهان نيستى به عالم هستى منتقل نموده و خلعت وجود به وى پوشانيده و وى را بر خوان احسان خويش نشانيده و مشمول لطف و عنايت خود ساخته، او را زنده، شنوا، بينا، و داراى تشخيص نيك از بد قرار داده، او را امر و نهى كرده و براه صلاح هدايت و ارشاد نموده چنانكه خود مقام ربوبى، اين امور را بعنوان نعمتهاى مادى و معنوى خويش بر بندهاش بر شمرده و فرموده: (الم نجعل له عينين و لسانا و شفتين و هديناه النجدين فلا اقتحم العقبة). (البلد:11)

«اعتقاد به پيامبران»

«اعتقاد به امامت»

و بايستى بر اين باور بود كه پس از پيغمبر (ص) هيچ كس جز اين دوازده تن شايسته مقام امامت نيست و اين پست مقدس از جانب خداوند ويژه اين ذوات مقدسه است و اينها مانند انبيا بر همه خلق خدا حجت و از سوى خداوند بر رعاياى خويش در روز قيامت گواهند، و اينها بعد از رسول خدا بر همه مردم برترند و اينكه به معرفت به آنها و وابستگى به آنها عمل آدمى مورد قبول مىشود و به دشمنى با آنها و جهل به حق آنها آدمى مستحق آتش دوزخ مىگردد. (مقنعه:29)

اِعتِقال:

اِعتِكاف:

صحت آن مشروط به روزه است حداقل آن سه روز است هر چند روزه قضاى گذشته و يا نذر باشد ، و بايستى در مسجد جامع بلد نه مسجد محله يا مختص به اختصاص ديگر باشد ، و شخص معتكف نمىتواند جز در مورد ضرورت از مسجد بيرون رود، آرى جهت عيادت بيمار و تشييع جنازه و گواهى و وظائفى از اين قبيل مىتواند ولى جائى ننشيند تا باز گردد و نمازهايش را جز در محل اعتكاف نخواند جز در مكه كه در آنجا در محلى كه پى كارى در آن رفته ميتواند نمازش را در آنجا بگزارد.

از پيغمبر اكرم روايت شده كه اعتكاف در ماه رمضان مساوى است با دو حج و دو عمره. (بحار:97/128)

اِعتِلاء :

اِعتِلال:

اِعتِماد:

اميرالمؤمنين (ع) فرمود: هر آنكس كه به خدا اعتماد ورزد خداوند او را شاد سازد و هر كه به خدا توكل نمايد امورش را سامان بخشد، و اعتماد به خدا دژى است كه در آن متحصن نگردد جز مؤمنى امين. و توكل به خدا نجات است از هر پيشامد ناگوار و پناه است از دشمن (نابكار). از آن حضرت رسيده كه فرمود: اعتماد به هر كسى پيش از آزمايش (او) از ناتوانى است. امام صادق(ع) فرمود در اعتماد انسان به برادر دينيش همين بس كه حاجت خويش را به وى عرضه نمايد. (بحار:78/79 و 71/190 و 74/234)

اِعتِمار:

اِعتناء :

اِعتِناق:

اِعتِياد:

اِعتِياض:

اعثم كوفى:

اِعجاب:

اِعجاز: