الصادق (ع) انّه قال : «لابأس ان يتمضمض الصائم و يستنشق فى شهر رمضان و غيره ، فان تمضمض فلا يبلع ريقه حتى يبزق ثلاث مرّات» . (مستدرك الوسائل:7/338)

بَلعَم:

بلعم:

گويند وى به اسم اعظم خدا آگاه بود كه هرگاه خدا را بدان مى خواند دعايش به اجابت مى رسيد .

بَلعوم:

بَلَغَ اَشُدَّهُ:

بَلغَم:

به واژه هاى «درد» و «درمان» نيز رجوع شود .

بُلغَة:

بَلَق:

بُلق:

بَلقاء:

بِلقيس:

بَلَل:

بَلَل:

بلندهمت:

بَلوط:

بُلوغ:

بُلوغ:

امام باقر (ع) فرمود : پيغمبر (ص) در مورد يهود بنى قريظه فرمود : هر كسى كه موى زهارش روئيده باشد او را بكشيد و آنكه نروئيده به خانواده اش ملحقش كنيد .

امام صادق (ع) فرمود : حدّ بلوغ زن نه سال است .

بلوهر:

بَلوى:

ابوجعفر الباقر (ع) : «صلة الارحام تزكّى الاعمال و تنمى الاموال و تدفع البلوى و تيسّر الحساب و تنسىء فى الاجل» (بحار:74/111) . اميرالمؤمنين (ع) : «الشكر زينة الغنى و الصبر زينة البلوى» (بحار:77/420) . «كلّما كانت البلوى و الاختبار اعظم ، كانت المثوبة و الجزاء اجزل» . (نهج : خطبه 192)

بَلَّة:

بَلْهَ:

بَلَه:

بُلْه:

بَلى:

بِلى:

بَليد:

بَليِغ:

بَلِيَّة:

بِناء:

اميرالمؤمنين(ع) ـ در مقام استدلال بر وجود صانع ـ : «هل يكون بناء من غير بان او جناية من غير جان» ؟! (بحار : 3/26)

بَنات:

بنات النعش:

بَنان:

بُنان:

بُنان تبّان:

بِنت:

بنت لبون:

بنت مَخاض:

بنج:

بَند:

بُندار:

بُندُقة:

بندگى:

بَنده:

بنده خدا: (ان كلّ من فى السموات و الارض الاّ آتى الرحمن عبدا) ; هيچ كسى در آسمان و زمين (از جن و انس و ملائكه) نباشد جز اينكه رشته بندگى خداى را به گردن داشته باشند (مريم:93). زيرا همه آفريده خدا و دست پرورده اويند و فرمانش بر همه جارى است .

(و عبادالرحمن ...) بندگان خداوند مهربان ـ مرحوم طبرسى گفته اين اضافه اختصاصى و تشريفى است چنانكه گوئى فرزند من آنست كه مرا اطاعت كند ـ كسانى اند كه بر روى زمين به متانت و آرامش مشى كنند ( و به روايت امام صادق(ع) طبيعى راه مى روند و ادا در نمى آورند) و هنگامى كه نابخردان به آنان پرخاش كنند پاسخ سالم به آنها دهند ـ يا به آنها گويند سلام عليكم ـ و شب را به ياد خدا گاه در سجود باشند و گه در قيام ،
كسانى كه در مناجات با خدا گويند پروردگارا عذاب دوزخ از ما بازدار كه آن عذابى سخت و پايان ناپذير است و دوزخ بد جايگاه و قرارگاهى است . و كسانى كه در مصرف مال نه اسراف و زياده روى كنند و نه تنگ گيرند بلكه اعتدال را رعايت نمايند . و كسانى كه جز خداوند يكتا خدائى نخوانند و آنان كه به ناحق كسى را نكشند و زنا نكنند ... (فرقان:64)

راه خود را ديده و در آن قرار گرفته ، نشانه هاى راه را شناخته و ناهمواريهايش را طى كرده است . به محكم ترين دستگيره ها دست زده و استوارترين ريسمان را به دست آورده ، حقايق را مانند خورشيد مى بيند و خويشتن را براى فرامين الهى مهيّا نموده ... خود را براى خدا خالص گردانيده است پس خدا نيز آنها را از هر آلودگى پاك ساخته . چنين كسانى ستونهاى دين و ميخهاى محكم كننده زمينند .

چون صفت نيكى را به زبان آورند خود بدان صفت متّصفند . (بحار:2/56)

اميرالمؤمنين (ع) فرمود : بندگى خالص به خدا آنست كه آدمى به كسى جز خدا اميد نبندد و جز از گناه خويش از چيزى نهراسد . (غرر)

فاطمه زهراء سلام الله عليها فرمود : خداوند بدين سبب روزه را واجب ساخت تا اخلاص بندگان در بندگى خدا استوار و پابرجا گردد .

در حديث آمده كه روزى موسى بن عمران از راهى مى گذشت يكى را ديد كه دست به دعا دارد و از صميم دل خدا را مى خواند ، هفت روز ديگر از آن راه بازگشت همان را بدان حال ديد معلوم شد وى از خداوند حاجتى دارد ، به موسى وحى شد كه اگر وى آنقدر دعا كند كه زبانش قطع شود اجابتش نخواهم نمود تا گاهى كه از آن در به بندگى من درآيد كه او را بدان دستور داده ام . (بحار:70 و 96 و 2 و 13 و 5)

بنفشه:

از اميرالمؤمنين (ع) روايت است كه فرمود : حرارت تب را به بنفشه و آب خنك بشكنيد .

و از اميرالمؤمنين (ع) روايت شده كه فرمود : به بنفشه بخور كنيد .

بنگ:

بنواصفر:

بنوامية:

بنوعبدالدار:

بنوكلاب:

بُنياد:

بِنيامين:

بُنيان:

بنى ابيرق:

بنى اسد:

بنى اسرائيل:

بنى اسرائيل موقعى كه پدرانشان از كنعان باتفاق پدر بمصر و بنزد برادرشان يوسف(ع) آمدند شمار آنها با فرزندان و نوادگان هفتاد و سه نفر بود ، و مدت چهار صد سال در مصر زندگى كردند ; و روزى كه حضرت موسى(ع) آنها را از فرعون نجات وبسوى فلسطينعودت داد; شمارشان به ششصد هزار و پانصد و هفتاد و چند تن رسيده بود .

اميرالمؤمنين (ع) فرمود : از سرگذشت گذشتگان پند گيريد و بنگريد كه بر اثر اعمالشان چه نيك و چه بد به چه سرنوشتى دچار گشتند و بدانيد كه تاريخ تكرار مى شود و امور به يك منوال مى چرخد ، چون نيك بينديشيد خواهيد دانست كه روزگارى كه يك ملت از پراكندگى اجتناب مى نموده ، دست به دست هم داده ، يكديگر را به الفت و همبستگى وادار مى كرده و در اين باره به هم سفارش مى نمودند همواره به دامان عزت و شوكت و در آغوش خوشى و كامرانى روزگار مى گذرانيدند ، و هنگامى كه دلها پراكنده و دستها از هم جدا و آراء متشتت و از يكديگر پشت مى كرده اند خوارى و ذلت پشت آنها را مى شكسته و به بى سروسامانى دچار مى شده اند .

پس بنگريد چگونه بودند زمانى كه جمعيتها گرد هم جمع و انديشه ها با هم و دلها يكسان و دستها در كنار هم و نيروها يار يكديگر و بينائيها ژرف و تصميمها يكى بود؟! مگر نه همين مردم زمامداران روى زمين و مالك رقاب جهانيان شدند ؟!

«سوره بنى اسرائيل»

بنى امية:

اسامى آنها از اين قرار است :

2 ـ يزيد اول كه حكومتش از 60 آغاز شد .

4 ـ مروان اول كه حكومتش از 64 آغاز شد .

6 ـ وليد اول كه حكومتش از 86 آغاز شد .

8 ـ عمر بن عبدالعزيز كه حكومتش از 99 آغاز شد .

10 ـ هشام بن عبدالملك كه حكومتش از 105 آغاز شد .

12 ـ يزيد سوم كه حكومتش از 126 آغاز شد .

14 ـ مروان دوم كه حكومتش از 127 شروع و 132 ختم شد .

حكومت امويان گرچه به سال 132 در سرزمين ممالك مركزى اسلام منقرض گرديد ولى پس از چندى از همين نسل در اندلس حكومتى تشكيل دادند چه اندلس در سالهاى بين 91 و 93 به وسيله مسلمانها فتح شد و از اين تاريخ تا سال 138 مانند ديگر ممالك اسلامى حكّامى كه از سوى خلفاى اسلامى فرستاده مى شدند آن سرزمين را اداره مى كردند .

عبدالرحمن و نسل او مدّت دو قرن در آن سرزمين حكومت كردند تا اينكه در آغاز قرن پنجم شورش و انقلابى در آنجا برپا شد و اين حكومت سرنگون گشت . (لغت نامه دهخدا)

جويرية بن اسماء گويد : روزى ابوبكر با ابوسفيان درافتاد و با خشونت لختى او را مذمت نمود . پدرش ابوقحافه به وى گفت : با ابوسفيان بدين گونه سخن مى گوئى ؟! گفت : اى پدر ! خداوند به اسلام خانواده هائى را بالا برد و اعتبار بخشيد و خانواده هائى را به زمين زد و از اعتبار بينداخت : خاندان من از جمله خانواده هائى است كه خدا آن را بالا برد و خاندان ابوسفيان از آن خانواده هائى است كه خدا بر زمينش زده . (كنزالعمال:1/299)

و نيز فرمود : پس از من چه رنجها و مصيبتهائى چون كشتار و آوارگى از سوى بنى اميه به اهل بيتم وارد آيد ، و از همه سرسخت تر در ميان خويشانمان در بغض و عداوت با ما بنى اميه اند و بنى مغيره و بنى مخزوم . (كنزالعمال:31074)

ابوسعيد خدرى از پيغمبر (ص) روايت كند كه فرمود : چون فرزندان ابى العاص به سى مرد برسند دين خدا را وسيله فريب و دغل كنند و بندگان خدا را برده خويش سازند و اموال خدا را ميان خود دست به دست گردانند . و در روايت ابى هريره چهل نفر ذكر شده .

يوسف ابن مازن راسبى گويد : مردى نزد امام حسن (ع) آمد و بى ادبانه گفت : اى سياه كننده روى مؤمنان . حضرت فرمود : خدا تو را رحمت كند مرا ملامت مكن كه پيغمبر به خواب ديد يكى از بنى اميّه بر منبرش سخنرانى مى كند و حضرت ناراحت شد كه (انا اعطيناك الكوثر) نازل شد و هزار ماه كه در سوره قدر آمده همان مدت سلطنت بنى اميّه باشد . (بحار:18/127)

«ألا و ان أخوف الفتن عندى عليكم فتنة بنى أمية فإنها فتنة عمياء مظلمة عمّت خطتها، و خصّت بليّتها ، و أصاب البلاء من أبصر فيها ، و أخطأ البلاء من عمى عنها ، و أيم الله لتجدنّ بنى أمية لكم أرباب سوء بعدى كالناب الضّروس ، تعذم بفيها و تخبط بيدها و تزبن برجلها و تمنع درّها ، لا يزالون بكم حتّى لا يتركوا منكم إلا نافعاً لهم أو غير ضائر بهم ، و لا يزال بلاؤهم عنكم حتى لا يكون انتصار أحدكم منهم إلاّ كانتصار العبد من ربّه و الصاحب من مستصحبه ، ترد عليكم فتنتهم شوهاء مخشية ، و قطعاً جاهلية ، ليس فيها منار هدى ولا علم يرى . نحن أهل البيت منها بمنجاة ، و لسنا فيها بدعاة ، ثم يفرّجها الله عنكم كتفريج الأديم بمن يسومهم خسفا ، و يسوقهم عنفا و يسقيهم بكأس مصبّرة ، لا يعطيهم إلا السيف، ولا يحلسهم إلا الخوف ، فعند ذلك تودّ قريش ـ بالدنيا و ما فيها ـ لو يروننى مقاما واحداً ولو قدر جزر جزور لأقبل منهم ما أطلب اليوم بعضه فلا يعطونيه . (نهج : خطبه 93)

بنى تميم:

در حديث است كه پيغمبر اكرم (ص) چهار قبيله از عرب را دوست مى داشت : انصار و عبد قيس و بنى اسلم و بنى تميم (بحار:22/314) . مرحوم طبرسى ذيل آيه (يا ايها الذين آمنوا لاترفعوا اصواتكم فوق صوت النبى)(حجرات:2) ، آورده كه اين آيه درباره هيئت اعزامى قبيله بنى تميم نازل گرديد، هيئتى مركّب از اشراف اين قبيله كه از آن جمله اقرع بن حابس و زبرقان بن بدر و عمر بن اهتم و قيس بن عاصم ، و در راس آنها عطارد بن حاجب ابن زرارة بود ، اينها چون بمسجد وارد شدند از پشت ديوار خانه پيغمير (ص) فرياد زدند: اى محمد بيرون شو و به نزد ما آى . حضرت از اين نداى بيرون از حدود ادب رنجيده خاطر گشت ولى به هيچ وجه ناراحتى خود را ابراز ننمود . پيغمبر(ص) به نزد آنها آمد و در جمعشان نشست . آنها گفتند : ما آمده ايم كه با تو مفاخره نموده مناقب و امتيازات خويش را به نمايش نهيم، اجازت فرماى تا سخنگو و شاعرمان ، گفته و سروده هاى خود را عرضه كنند . حضرت فرمود : مجازند . عطارد بن حاجب كه سخنگوى آنها بود برخاست و گفت : «الحمد لله الذى جعلنا ملوكا الذى له الفضل علينا و الذى وهب علينا اموالا عظاما نفعل بها المعروف و جعلنا اعز اهل المشرق و اكثر عددا و عدّة ، فمن مثلنا فى الناس ، فمن فاخرنا فليعد مثل ما عددنا ، و لو شئنا لاكثرنا من الكلام ولكنا نستحى من الاكثار» . وى سخنان خويش را بپايان رسانيد و نشست . پيغمبر (ص) ، ثابت بن قيس بن شماس را فرمود : برخيز و وى را پاسخ گوى . ثابت برخاست و گفت : «الحمد لله الذى السموات و الارض خلقه ، قضى فيهن امره و وسع كرسيه علمه ، و لم يكن شىء قط الا من فضله ; ثم كان من فضله ان جعلنا ملوكا و اصطفى من خير خلقه رسولا اكرمهم نسبا و اصدقهم حديثا و افضلهم حسبا ، فانزل الله اليه كتابا و ائتمنه على خلقه ، فكان خيرة الله على العالمين ، ثم دعى الناس الى الايمان فآمن به المهاجرون من قومه و ذوى رحمه، اكرم الناس احسابا و احسنهم وجوها ، فكان اول الخلق اجابة و استجابة لله ـ حين دعاه رسول الله ـ نحن، فنحن انصار رسول الله و ردؤه ، نقاتل الناس حتى يؤمنوا ، فمن آمن بالله و رسوله منع ماله و دمه ، و من نكث جاهدناه فى الله ابدا ، و كان قتله علينا يسيرا، اقول هذا و استغفر الله للمؤمنين و المؤمنات و السلام عليكم» .

چون مراسم خويش به انجام رسانيدند پيغمبر (ص) به شايستگى آنان را مورد اكرام و اعزاز قرار داد و جوائز ارزنده اى به آنها عطا نمود ، آنها اسلام خود را اظهار نمودند و رفتند . (مجمع البيان)

«... و قد بلغنى تنمّرك لبنى تميم و غلظتك عليهم ، و ان بنى تميم لم يغب لهم نجم الاّ طلع لهم آخر ، و انهم لم يسبقوا بوغم ، فى جاهلية و لا اسلام . و ان لهم بنا رحماً ماسّة و قرابة خاصة ، نحن مأجورون على صلتها و مأزورون على قطيعتها ، فاربع ـ اباالعباس ، رحمك الله ـ فيما جرى على لسانك و يدك من خير و شرّ ، فانّا شريكان فى ذلك ، و كن عند صالح ظنّى بك ، و لا يفيلنّ رأيى فيك . والسلام» .

بنى جُذام:

دحية بن خليفه كلبى از نزد قيصر روم بازمى گشت ، چون به سرزمين «جُذام» رسيد در محلّى به نام «شِنار» ، «هُنَيْد بن عُوص» و پسرش «عُوص بن هُنَيْد ضُلَعى» بر وى تاختند و كالائى را كه همراه داشت به غارت بردند و جز جامه كهنه اى بر تن وى نگذاشتند . اما چند نفر از «بنى ضُبيب» كه قبلاً اسلام آورده بودند بر «هُنَيد» و پسرش حمله بردند و كالاى به غارت رفته «دِحيَه» را از ايشان پس گرفته و به «دحيه» تسليم كردند . «دحيه» رهسپار مدينه شد و آن چه را پيش آمده بود به رسول خدا (ص) گزارش داد .

«رفاعة بن زيد جُذامى» با چند نفر از قبيله خويش نزد رسول خدا (ص) آمدند و نامه اى را كه رسول خدا در موقعى كه «رفاعه» نزد وى آمده و اسلام آورده بود براى او و قومش نوشته بود تقديم داشت ، و گفت : اين همان نامه اى است كه پيش از اين نوشته شده و اكنون نقض گرديد .

سپس «أبوزيد بن عمرو» گفت : اى رسول خدا ! زنده ها را آزاد كن و هر كس هم كشته شده (خون) او زير اين دو پاى من است (يعنى : از آن صرفنظر كرديم) رسول خدا گفت : «أبوزيد» راست گفت ، اى على ! خود سوار شو و همراه ايشان برو . على گفت: «زيد» فرمان من نمى برد . رسول خدا گفت : شمشير مرا بگير و با خود ببر ، آنگاه شمشير خود را به على داد . على گفت : شترى ندارم كه سوار شوم . او را بر شترى كه از آن «ثعلبة بن عمرو» به نام «مكحال» بود سوار كردند و رهسپار شدند ، و على مأمور شد كه زنان و كودكان و اموالشان را به ايشان پس دهد .

بنى جُذَيمة:

بنى حارث بن كعب: