لاغرى :

بى گوشتى و كم گوشتى تن خلاف چاقى ، به عربى هزال گويند .

از امام صادق (ع) آمده كه ناشتا حمام كردن گوشت بدن را كم مى كند . و در حديث ديگر از آن حضرت رسيده كه سه چيز لاغر كننده و سه چيز فربه كننده است ، آن سه كه فربه كننده اند زياد حمام كردن و بوئيدن عطريات و پوشيدن پوشاك نرم است ، و آن سه كه لاغر كننده اند مداومت به خوردن تخم مرغ و ماهى و شكوفه نخل است .

از اميرالمؤمنين (ع) روايت شده كه هيچ بيمارى آدمى را به اندازه عقلش او را لاغر نمى سازد . (بحار:62 و 76)

لاغِيَة :

سخن نابكار . فحش وبيهوده . (لا تسمع فيها لاغية) ; در بهشت سخنى بيهوده وناسزا نشنوى . (غاشيه:11)

لاف :

خودستائى به دروغ . به عربى صَلَف .

در حديث رسول (ص) آمده است كه زمين شكايت ميكند از درويشِ خود بزرگ دان ، ولاف زنِ متكبر وسلطان ستم پيشه . (مستدرك الوسائل:12/33)

اميرالمؤمنين (ع) : بدترين بيماريها لاف زدن وگزافه گفتن است . (غررالحكم)

لافِظ :

اسم فاعل از لفظ به معنى انداختن و از دهن بيرون افكندن .

لافِظَة :

مؤنث لافظ . دريا را لافظه گويند كه بيرون اندازنده جواهر وعنبر ومرجان است . خروس را كه دانه را به منقار خود بردارد وپيش ماكيان اندازد .

لاقِح :

آنچه نخل وجز آن را به وى گشنى دهند ، تلقيح كنند . بادى كه ابر را گرد كند ودرخت را بيدار سازد وآماده بارورى نمايد . ج : لواقح .

لاقِط :

برچيننده . از زمين برگيرنده . رفوگر . بنده آزاد كرده .

لاك پشت :

حيوان معروف ذوحياتين كه در آب وخشكى وبيشتر در آب زندگى ميكند ، به عربى سلحفات گويند .

على بن جعفر گويد : از امام كاظم (ع) پرسيدم آيا خوردن لاكپشت جايز است ؟ فرمود : جايز نيست . (بحار:10/249)

لال :

زبان گرفته . بى زبان . گنگ . مقابل گويا . به عربى اخرس . ابكم . بكيم .

قرآن كريم : «خداوند به دو مرد مثل زند كه يكى لال وناتوان مطلق وسربار خداوندگار خويش بود وبه هر جا كه وى را فرستد كارى نتواند انجام دهد ، آيا او با آن كس كه به درستى فرمان ميدهد وبر راه راست زندگى ميكند برابر است» . (نحل:79)

«آنان كه آيات ما را دروغ مى پندارند كران ولالان اند كه در تاريكيها فرو رفته اند ...» . (انعام:39)

امام صادق (ع) : لبيك گفتن شخص لال وهمچنين تشهد وقرائت قرآن وى در نماز ، حركت دادن زبان واشاره به انگشت است . (وسائل:6/136)

نيز از آن حضرت است : طلاق مرد لال اين است كه مقنعه (سرپوش) زن را بردارد وبر سر آن زن نهد وسپس از او به كنار رود . (وسائل:22/48)

از امام باقر (ع) رسيده كه در قطع زبان لال وبيرون آوردن چشم كور وبريدن آلت تناسلى مرد اخته ونيز قطع دو بيضه او ، يك سوم ديه كامل است . (وسائل:29/336)

از جابر انصارى نقل است كه مرد كر ولالى به خدمت پيغمبر (ص) آمد وبدست خود اشاره كرد كه چيزى به من دهيد مطلبى بر آن بنويسم . حضرت فرمود : ورقى به وى دهيد كه مطلب خويش را بر آن بنويسد . وى نوشت : «انّى اشهد ان لا اله الاّ الله و ان محمدا رسول الله» . حضرت به كاتب خود فرمود : مرقومه اى مشتمل بر مژده به بهشت براى او بنويس وبه وى ده ، چه هر مسلمان كه نيروى بينائى يا گويائى يا شنوائى يا پا يا دست خود را از دست بدهد وخدا را بر آن مصيبت سپاس گويد همان موجب نجات او از دوزخ بود وخداوند همان را بهانه بردن او به بهشت سازد .

اميرالمؤمنين (ع) فرمود : فقر وتهيدستى مرد هشيار را از دليل آوردن بر مطلب خويش لال ميسازد . (بحار:81 و 72)

لالى :

گنگى . بى زبانى . خَرَس . بَكَم . به «لال» رجوع شود .

لامِح :

درخشنده .

لامِس :

ساينده . بساينده به دست .

لامِساس :

نه بسودن . بسودن نباشد . اقتباس از نود وهفتمين آيه كريمه از سوره طه : (قال فاذهب فان لك فى الحيوة ان تقول لامساس) ; گفت پس برو كه به تحقيق مر تو راست در زندگانى كه بگوئى مسّ كردنى نيست مرا . (تفسير ابوالفتوح رازى)

صاحب غياث آرد : يعنى گفت موسى (ع) سامرى گوساله ساز را كه پس برو از ميان ما بدرستى كه هست ترا از عقوبت در زندگى كه گوئى هر كه را كه نزدتو آيد سودن مكن مرا يعنى دور شو از من چرا كه هر كه نزديك شدى به او او را وآن كس را تب گرفتى از اين بيم مردمان ازو و او از مردمان گريزان ميبود . (غياث . از تفسير حسينى)

اينكه من خادم همى پردازم اكنون ساحريستسامرى كو تا بيابد گوشمال لامساس

انورى

لامِسة :

يكى از حواس پنجگانه . قوه و حاسه مُنبئه در پوست حيوان وآن تميز كند ميان سرد و گرم وخشك و تر وسخت و نرم و زبر ولغزان . حسى در همه اعضاى حيوان وانسان كه نرمى ودرشتى وگرمى وسردى و ترى وخشكى وگرانى و سبكى وامثال آن را بدان ادراك كند و اين حس در سر انگشتان آدمى بيشتر باشد . قوتى در جلد بدن كه به بسودن چيزى ادراك سختى ونرمى آن چيز ميكند . (غياث)

قوتى كه بدان جميع كيفيات شىء لمس شده را ادراك كند از قبيل نرمى و زبرى و گرمى و سردى و رطوبت ويبوست صلابت ولينت وثقل وخفت . لمس . بساوش . ببساوش . بساوائى . ببسودن . مجش . پرماس . پرواس . فعل برمجيدن .

لا مشاحة فى الاصطلاح :

در اصطلاح نزاعى نباشد . مشاحة : با كسى به چيزى بخيلى كردن است ، ودر صفت پيغمبر اكرم (ص) آمده : «ليس بفظّ ولا غليظ ولا فحّاش ولا عيّاب ولا مشّاح» . اى لا مجادل ولا مناقش . (منتهى الارب)

لامِيَّة :

نام سال هشتم بعثت رسول گرامى اسلام يا سال هشتم نزول قرآن به مكه ; در اين سال سوره هاى سجده ، لقمان ، روم وعنكبوت كه افتتاح هر چهار به الف لام ميم است نازل شد.

لامِيَّة :

چند قصيده مشهور بدين نام شهرت دارد ، از جمله : لاميه ابن الوردى كه اولش اين بيت است :

اعتزل ذكر الاغانى والغزلوقل الفضل وجانب من هزل

وديگر لاميّه اعشى ، كه از اين بيت آغاز ميگردد :

ودّع هريرة ان الركب مرتحلوهل تطيق وداعا ايّها الرجل

وديگر دو قصيده لاميّة العجم ولاميّة العرب . به اين دو واژه رجوع شود .

لامِيّةُ العَجَم :

قصيده اى است به قافيه لام به عربى از مؤيّد الدين اسماعيل بن حسين بن على فخر الكتّاب العميد الطغرائى متوفى به سال 514 وآن را به سال 505 در بغداد گفته ومطلعش اين است :

اصالة الرأى صانتنى عن الخطلوحلية الفضل زانتنى لدى العطل

(منجد وكشف الظنون ومعجم المطبوعات)

لامِيَّةُ العرب :

بعضى اين نام به قصيده كعب بن زهير داده اند كه آغازش اين است :

بانت سُعاد فقلبى اليوم متبول

وبرخى به قصيده شنفرى بن الاوس بن الحجر بن الهبوس (يا الهنو بن) الازد بن الغوث ، شاعر عرب مبدوّ است به اين بيت :

اقيموا بنى امى صدور مطيّكمفانى الى قوم سواكم لأميل

لاوى :

نام يكى از دوازده سبط يعقوب(ع) . نام پسر سومين يعقوب است از ليئه .

لاويان :

جِ لاوى ومنسوب بدان ، يعنى اشخاصى كه از اولاد لاوى سومين پسر يعقوب اند . نام كتاب سوم از پنج سفر تورات.

لاهوت :

عالَمِ خداى . عالَمِ غيب . عالَمِ امر . عالم معنوى . مقابل ناسوت .

صاحب آنندراج گويد : عالم ذات الهى كه سالك را در آن مقام فناء فى الله حاصل ميشود ومرتبه صفات را جبروت ومرتبه اسماء را ملكوت نامند وبعضى گويند لاهوت در اصل لاهو الا هو است وحرف تاء زائد ، وقانون عرب است كه چون كلمات مغلقه گويند چيزى حذف نمايند وچيزى زياده كنند تا نامحرمان محروم از حقيقت آن باشند ، پس لاهو نفى است يعنى نيست تجلى صفات مرطائفه افراد را ، ولفظ هو اسم ذات است ، الا هو مگر تجلى ذات.

و حق اين است كه لاهوت در اصل لغت مصدر است بر وزن فعلوت مشتق از لاه ، چنانكه رغبوت ورحموت ، ولاه در اصل لفظ الله است مأخوذ از «ليه» ، به معنى پوشيدن ودر پرده رفتن . (غياث) (آنندراج); علم اللاهوت ، حكمت الهى .

لاهى :

غافل شونده . غافِل . علىّ (ع) : «لا تكن ممّن يرجو الآخرة بغير العمل ... ان سقم ظلّ نادماً ، و ان صحّ امن لاهياً» . (نهج : حكمت 150)

لاهيجى :

ملا عبدالرزاق لاهيجى گيلانى از فضلا ومتكلمين وحكماى متشرع و از محققان است . وى از شاگردان مبرز صدرالدين شيرازى و داماد او بوده و در قم تدريس ميكرده .

از تأليفات او است : گوهر مراد ، حدوث عالم ، شوارق ، سرمايه ايمان . وى به سال 1051 در قم درگذشت .

لاهِيَة :

مؤنث لاهى . (لاهية قلوبهم)اى ساهية غافلة مشغولة بالباطل عن الحقّ .

لايح :

لائح . آشكار . درخشان .

لايَزال :

جاويد . پايدار . ابدى . سرمدى .

لايَعقِل :

نادان . بى خرد . بى عقل . صيغه مضارع منفى است وبراى استمرار مى آيد ودر صفت حيوان واقع ميشود به جهت اظهار كمال نادانى او ، يعنى الحال هم بى عقل است ودر آينده هم بى عقل خواهد ماند . (غياث)

لا يعنى :

بيهوده . پوچ . بى معنى .

لايِق :

در خورِ . سزا . سزاوار . شايان . شايسته . برازنده . زيبنده .

لايُلدَغ :

مثل معروف ومأثور از رسول اكرم (ص) كه آن حضرت در باره يكى از كفار مكه به نام ابو غرّه فرمود : «لا يلدغ المؤمن من جحر مرتين» مؤمن دوبار از يك سوراخ گزيده نشود . كنايه از اين كه مؤمن دوبار در يك مورد اشتباه نكند .

لا يَنحَلّ :

حل ناشدنى . عقده لا ينحل : گره ناگشودنى .

لِئام :

جِ لئيم . فرومايگان . اميرالمؤمنين(ع) : «ليس لواضع المعروف فى غير حقه وعند غير اهله ـ من الحظّ فيما اتى ـ الاّ محمدة اللئام وثناء الاشرار ومقالة الجهّال ...» (نهج خطبه 142) . «اياك والخديعة ، فانها من خُلُق اللئام» . (بحار:77/185)

الرضا (ع) : «لا يسلك طريق القناعة الاّ رجلان : اما متعبّد يزيد اجر الآخرة ، او كريم متنزّه عن لئام الناس» . (بحار:78/349)

على (ع): «مرارة اليأس خير من الطلب الى لئام الناس» . (بحار:103/39)

لَئامَت :

ناكسى . دنائت . فرومايگى . ضد كرم وبزرگوارى .

اميرالمؤمنين (ع) : پست ترين مردم آن كس است كه زره لئامت به تن كند وستمگر را يارى نمايد . (مستدرك الوسائل:12/109)

امام حسين (ع) : اگر لئامت به چشم مى آمد هرآينه در چهره اى بس زشت وقبيح خودنمائى ميكرد . (مستدرك:12/343)

لاَلى :

جِ لُؤلُؤ . مرواريدها .

لاَلاَة :

درخشيدن ستاره يا برق . درخشش .

لاَم :

اصلاح كردن . جفت كردن وسازوارى دادن ميان دو چيز . لاَمُ السهم : پر راست ساختن بر تير تا با يكدگر التيام يابند .

سخت واستوار از هر چيز . جِ لاَمة به معنى زره .

لاَمَة :

زره . سلاح . ج : لاَم ولُؤَم .

در حديث آمده : «لمّا انصرف النبىّ (ص) من الخندق ووضع لاَمته اتاه جبرئيل فامره بالخروج الى بنى قريظة» . لاَمة الحرب اداته. (نهاية ابن الاثير)

علىّ (ع) ـ فى حث اصحابه على الحرب ـ : «واكملوا اللأمة وقلقلوا السيوف ...» . (نهج: خطبه 66)

لاَواء :

سختى . در حديث آمده : «من كان له ثلاث بنات فصبر على لاَوائهنّ كُنّ له حجاباً من النار» : هر كسى كه داراى سه دختر باشد و او بر سختى ومشقت نگهدارى آنها شكيبا باشد ، همانها حجاب وى از آتش دوزخ خواهند بود . (نهايه ابن اثير)

لاَى :

سختى ودرنگ . در حديث ام ايمن آمده : «فبلاَى ما استغفر لهم رسول الله(ص)» اى بعد مشقة وجهد وابطاء . (نهايه ابن اثير)

لأى :

زره .

لَئِيم :

ناكس . پست و فرمايه . ضد كريم . ج : الآم ولِئام . علىّ (ع) : «احذروا صولة الكريم اذا جاع ، واللئيم اذا شبع» . (نهج : حكمت 49)

رسول الله (ص) : «الرجال اربعة سخىّ وكريم وبخيل ولئيم ، فالسخىّ الذى يأكل ويعطى ، والكريم الذى لا يأكل ويعطى ، والبخيل الذى يأكل ولا يعطى ، واللئيم الذى لا ياكل ولا يعطى» . (بحار:71/256)

فى الحديث : «لا تدع صحبة الكريم وان لم تحمد عقله ، ولكن تنتفع بكرمه بعقلك ، وفرّ الفرار كلّه من الاحمق اللئيم» . (بحار:74/187)

علىّ (ع) : «العفو يفسد من اللئيم بقدر اصلاحه من الكريم» . (بحار:77/420)

«الكريم يلين اذا استعطف ، واللئيم يقسو اذا اُلطِف» ]

خ ل لُوطِف

[

. (بحار:78/41)

السجّاد (ع) : «الكريم يبتهج بفضله ، واللئيم يفتخر بملكه» . (بحار:78/161)

لَب :

نام هر يك از دو پرده پيش دهان كه دندانها را پوشاند . به عربى شفه .

قرآن كريم : «مگر نه او (انسان) را دو ديده وزبانى و دو لب عطا كرديم ...» . (بلد:9)

ديه قطع هر يك از دو لب نصف ديه كامل است ، وهر دو لب يك ديه كامل . وبه قولى : لب زيرين دو سوم ديه ، كه طعام را نگهدارى ميكند ، ولب بالا يك سوم . (لمعه دمشقيه)

قول ديگر آن كه لب بالا چهار هزار درهم ولب زيرين شش هزار درهم . (بحار:104/422 از نهايه)

لَبّ :

در جائى ماندگار شدن . اقامت كردن . لبّ بالمكان : اقام فيه . محازى و روى با روى شدن . از اين معنى است لبّيك ، يعنى خداوندا رويم به سوى تو است مؤكّدا ومكرّرا . (نهايه)

شخص مدارا كن ونزديك به مردم . ج : لِباب . رجل لَبٌّ على الامر : ملازم له . لبّ لبّاً اللوزة: كسرها واستخرج لبّها . (المنجد)

لُبّ :

خالص از هر چيز . عقل خالص از آميز بلاهت ، يا عقل تزكيه شده وبى آميغ گشته . پس هر لبى عقل هست ولى هر عقل لبّ نيست . ج : الباب واَلُبّ والبُب .

(انما يتذكّر اولوا الالباب) . (رعد:19)

علىّ (ع) : «فاتقوا الله ـ عباد الله ـ تقية ذى لبّ ...» (نهج : خطبه 83) . «الاعجاب ضدّ الصواب وآفة الالباب» (نهج : نامه 31) . «مثل الدنيا كمثل الحيّة : ليّن مسّها والسمّ الناقع فى جوفها ، يهوى اليها الغِرّ الجاهل ويحذرها ذواللب العاقل» . (نهج : حكمت 119)

لُباب :

خالص از هر چيزى . نفيس . بى آميغ . علىّ (ع) : «ولو شئت لاهتديت الطريق الى مصفّى هذا العسل ولباب هذا القمح ...» . (نهج : نامه 45)

لَبابة :

خردمند شدن . جامه اى كه بر روى جامه ها پوشند هنگام آمادگى براى نبرد .

لُبابَة :

واحد لُباب . خالص وبى آميغ از هر چيز .

نام دختر موسى بن جعفر (ع) . نام دختر على بن ابى طالب (ع) مادر وى كنيزى بوده . نام دختر عبدالله بن جعفر بن ابى طالب . وى نخست همسر عبدالملك بود وسپس مطلقه شد وعلىّ بن عبدالله بن عباس وى را تزويج كرد . (حبيب السير)

نام دختر عبدالرحمن بن جعفر ، زوجه على بن ابى طالب (ع) ، اين زن را على(ع) طلاق داد و على بن عبدالله بن عباس به زنى گرفت . (عقد الفريد:5/382)

لُبابَةُ الصغرى :

مادر خالد بن وليد ، دختر حارث هلالية وخواهر لبابة الكبرى زن عباس بن عبدالمطلب وهمخواهر ميمونه زوجه پيغمبر اكرم . (البيان والتبيين:2/121)

لُبابَةُ الكبرى :

مادر عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب عم رسول الله (ص) دختر حارث هلاليه ، كنيت وى ام الفضل . و او پس از خديجه نخستين زنى است كه به اسلام گرويد . (امتاع الاسماع:524)

لَباد :

جامه بارانى از نمد .

لُباد :

چوبى كه بر گردن گاو ارابه وگاو گردون و گاو زراعت گذارند . يوغ .

لِباس :

هر چه در پوشند . پوشيدنى . پوشاك . پوشش . جامه . كِسوة . بزّة . زىّ . لبوس . ملبس . ج : البسة .

(وهو الذى سخّر البحر لتأكلوا منه لحما طريّا و تستخرجوا منه حلية تلبسونها)(نحل:14) . (وعلّمناه صنعة لبوس لكم لتحصنكم من باسكم) (انبياء:80) . (يا بنى آدم قد انزلنا عليكم لباسا يوارى سوآتكم وريشا و لباس التقوى ذلك خير ذلك من آيات الله لعلّهم يذّكّرون) ; اى فرزندان آدم ما لباسى را كه زشتيهاتان را بپوشاند وجامه هاى زيبا و نرم براى شما فرستاديم (نياز به پوشاك را در نهاد شما قرار داديم) و پوشش تقوى بهترين پوشش است اين امر (احساس نياز به پوشش و وجود امكانات آن در زندگى بشر) خود آيتى است از آيات خداوند ، باشد كه مردم به خود آيند . (اعراف:26)

اميرالمؤمنين (ع) فرمود : آن طرز لباس بهتر است كه ترا با مردم بياميزد و از ميان مردم آراسته ات سازد و زبان بد آنها را از تو باز دارد .

و فرمود : لباسى بپوش كه نه موجب شهرت تو گردد ونه ترا مايه ننگ و عار بود . (غررالحكم)

نيز از آن حضرت رسيده كه چون كسى را خداوند لباسى نو روزى كند وضو بسازد و دو ركعت نماز بخواند در هر ركعت پس از حمد آية الكرسى وقل هو الله احد و انا انزلناه بخواند وسپس خداى را سپاس گويد كه عورت او را پوشانيده و او را در ميان مردم زينت داده است و اين ذكر را بسيار بگويد : «لا حول ولا قوة الاّ بالله العلىّ العظيم» .

نيز از دستورات آن حضرت است كه لباس پنبه اى بپوشيد كه آن لباس پيغمبر(ص) بوده و نيز لباس ما ميباشد وپيغمبر هرگز لباس پشمين وموئين نپوشيد جز به علتى .

نيز از آن بزرگوار رسيده كه شستن لباس غم واندوه را ميزدايد ونماز را طهارت ونظافت ميباشد .

از حضرت رضا (ع) نقل شده كه امام سجاد (ع) در زمستان قبا وعباى خز ميپوشيد وكلاه خز بسر مينهاد وچون تابستان ميشد قباى خز را ميفروخت وبهاى آن را صدقه ميداد وميگفت: (قل من حرم زينة الله التى اخرج لعباده) .

اميرالمؤمنين (ع) فرمود : بر شما باد به لباس ستبر كه هر كه لباسش نازك بود دينش نيز نازك خواهد بود .

از امام موسى بن جعفر (ع) روايت شده كه چون آيه (وثيابك فطهّر) بر پيغمبر(ص) نازل شد آن حضرت لباسش طاهر بود ولى خداوند به وى امر فرمود كه لباست را كوتاه كن .

پيغمبر اكرم (ص) و اميرالمؤمنين على(ع) كه علاوه بر مقام ولايت معنويه ولايت و زعامت ظاهرى را نيز حائز بوده اند همواره به نازل بهاترين وخشن ترين لباس ملبس بوده اند تا ضعفاى رعيت از دست نيافتن به لباس زيبا رنج نبرند ، ولى دگر معصومين كه به ظاهر در ميان مردم به گونه فردى عادى زندگى ميكرده اند از لباسهاى فاخر استفاده ميكرده اند .

در حالات رسول اكرم (ص) آمده كه آن حضرت پيوسته لباس خشن به تن ميكرد آنچنان كه گاه اثر خشونت لباس بر گردن آن حضرت نمايان بود .

انس بن مالك گويد : بسا پيغمبر (ص) نماز ظهر را به جماعت ميخواند ولباسش همان چادر شبى بود كه دو طرف آن را از پشت گردن گره زده بود .

امام صادق (ع) فرمود : روزى اميرالمؤمنين (ع) در بازار كوفه سه پارچه به يك دينار خريد ويكى را پيراهن كرد كه تا بالاى پاشنه ميرسيد ويكى لنگ كرد كه تا نصف ساق ميرسيد وسوم را رداء ساخت كه از جلو پستانها را و از عقب باسن را ميپوشاند ، سپس دست به آسمان برداشت و خدا را سپاس ميگفت تا به خانه رسيد وفرمود : اين لباسى است كه شايسته است مسلمان آن را بپوشد . آنگاه حضرت صادق (ع) فرمود : ولى امروزه مردم نتوانند چنين لباسى به تن كنند و اگر ما اين كار بكنيم مردم ما را ديوانه بخوانند .

عباد بن كثير بصرى كه از صوفيان متظاهر بود روزى در حال طواف در كنار امام صادق (ع) قرار گرفت وبه حالت اعتراض گفت : تو فرزند على بن ابى طالب باشى وبه چنين لباس ملبس باشى ؟ حضرت فرمود : اين جامه اى است كه آن را به يك دينار خريده ام (آنقدر گرانبها نيست كه تو ميپندارى) و على بن ابى طالب به روزگارى زندگى ميكرد كه ميبايست همان لباس بپوشد ، و اگر من امروز چنان لباسى به تن كنم مردم گويند وى مانند عباد بصرى متظاهر است .

لباس دادن :

از امام سجاد (ع) روايت است كه هر كه لباس زايدى داشته باشد و مؤمنى در كنار او بود كه بدان لباس نيازمند باشد وبه وى ندهد خداوند او را به رو در آتش اندازد .

از امام صادق (ع) رسيده كه هر آنكس برادر دينى خود را لباسى دهد خواه زمستانى وخواه تابستانى بر خدا است كه او را از لباسهاى بهشت بپوشاند وسختى جان كندن را بر او آسان سازد وقبرش را وسعت دهد وچون از قبر بيرون آيد ملائكه به وى مژده دهند . در حديث ديگر فرمود : هر كه مؤمن برهنه اى را بپوشاند خداوند از استبرق بهشت او را بپوشاند وهر كه مؤمن بى نيازى را لباسى دهد تا گاهى كه پاره اى از آن بر تن آن مؤمن بود خداوند او را در ستر خويش بدارد . (بحار:74/379)

لباس شُهرَت :

پوشاكى كه موجب شهرت پوشنده شود ، كه چشم گير باشد . پوشيدن چنين پوشاكى از نظر فقها مكروه است . رواياتى در اين باره آمده است :

عن ابى عبدالله (ع) : «ان الله يبغض شهرة اللباس» .

وعنه (ع) : «كفى بالمرء خزيا ان يلبس ثوبا يشهره ، او يركب دابّة تشهره» .

وعن الحسين بن على (ع) : «من لبس ثوبا يشهره كساه الله يوم القيامة ثوبا من النار». (وسائل:5/24)

وعن اميرالمؤمنين (ع) : «نهانى رسول الله (ص) عن لبس ثياب الشهرة ...» . (وسائل:5/30)

از حضرت رسول (ص) روايت شده كه خداى را شهرت در عبادت وشهرت در پوشاك خوش نيايد . (بحار:70/251)

لَباقَة :

حذاقت . زيرك وماهر و چرب زبان گرديدن . (منتهى الارب)

لِبان :

شير دادن . يقال : هو اخوه بلبان امّه . ولا يقال بلبن امه ، وانما اللبن الذى يشرب (منتهى الارب) . شيرخوارگى .

لُبان :

كندر . اميرالمؤمنين (ع) : «مضغ اللبان يشدّ الاضراس وينفى البلغم» . (بحار:10/90)

رسول الله (ص) : «خمس يُذهبن النسيان ويزدن فى الحفظ ويذهبن بالبلغم : السواك والصيام وقراءة القرآن والعسل واللبان» . (بحار:66/290)

«اطعموا نساءكم الحوامل اللبان ، فانه يزيد فى عقل الصبىّ» . (بحار:66/444)

لَبّان :

شير فروش .

لِبَأ :

اولين شير حيوان بعد زادن . به فارسى فرشه وبه تركى آغوز وبه شيرازى زهك گويند.

در مورد انسان ، بر مادر واجب است اين شير را به نوزاد خود بدهد ، واين حق فرزند است ونشايد از آن دريغ دارد .

لَبث :

مكث . درنگ . پاييدن . مقابل سرعت وشتاب . مكث كردن . (فلولا انه كان من المسبّحين للبث فى بطنه الى يوم يبعثون) ; اگر نه كه يونس از تسبيح كنندگان بود همانا تا روز قيامت در شكم ماهى ميماند . (صافات:144)

لَبج :

بر زمين زدن كسى را . به چوب دستى زدن كسى را .

لَبخند :

تبسّم . امام باقر (ع) : لبخندى كه كسى در روى برادر خود زند (كه او را خوشنود سازد) نزد خدا حسنه است . (بحار:74/288) به «تبسم» رجوع شود .

لِبَد :

نمد . ج : الباد ولُبود . مويهاى يال شير .

لَبَد :

پشم گوسفند وشتر . گويند : ماله سبد ولا لبد ، وهما الشعر والصوف . اى ماله شىء .

لَبَد :

لِبَد در جائى ماندگار شدن . چسبيدن به زمين . متراكم . (و انّه لمّا قام عبدالله يدعوه كادوا يكونون عليه لبداً) ; هنگامى كه بنده خالص خدا (يعنى محمد ـ ص ـ) برخاست كه وى را به دين خدا و توحيد خدا دعوت نمايد ، آن چنان جنّيان شيفته اين ندا گرديدند كه جهت استماع قرآن بر سر و دوش يكديگر انباشته مى شدند . (جنّ:19)