پَتيارَه:

پختگى:

اميرالمؤمنين (ع) فرمود: «كسى كه از سخن حقى كه درباره اش گفته شود برنجد ، وى خردمند نيست و كسى كه از ستايش جاهلان خرسند گردد حكيم و دانشمند نباشد». (بحار: 78/46)

پخته:

پدر:

اگر وارث ميت ، فقط پدر و مادر و يك دختر باشد، چنانچه برادران و خواهران فوق الذكر وجود نداشته باشند مال ، پنج قسمت مى شود، پدر و مادر هر يك، يك قسمت و بقيه را دختر مى برد، و اگر برادران يا خواهران مزبور وجود داشته باشند مال را شش قسمت مى كنند، پدر و مادر هر كدام يك قسمت، دختر سه قسمت، يك قسمت باقى مانده را چهار قسمت مى كنند، سه قسمت از آن دختر و يك قسمت آن ، از آن پدر است.

پدر ، واجب النفقه فرزند است كه در صورت نياز بر فرزند واجب است هزينه او را تأمين كند.

«رواياتى در باره پدر»

«نيكى و مهربانى به پدر و مادر»

ابوولاد حناط گويد: از امام صادق (ع) پرسيدم: «احسان» كه در آيه (و بالوالدين احسانا) آمده چيست؟ فرمود: «احسان آن است كه با آنها (پدر و مادر) به نيكى رفتار كنى و چون به تو نيازى داشته باشند پيش از اينكه اظهار نياز خود كنند رفع نيازشان كنى. مگر نه خداوند مى فرمايد: (لن تنالوا البر حتى تنفقوا مما تحبون) و اينكه خداوند مى فرمايد (امّا يبلغن عندك الكبر...). مراد آن است كه اگر پدر و مادر تو را ملول سازند و تو را به ستوه آرند به آنها «اف» نگوئى و اگر تو را بزنند آنها را از خود نرانى و به آنها پرخاش نكنى و بگوئى خدا شما را ببخشايد. و اينكه خداوند مى فرمايد: (واخفض لهما جناح الذلّ من الرحمة) مراد
آن است كه هنگامى كه چشمت به سوى آنها برمى گردانى كه به آنها بنگرى با مهربانى و عطوفت به آنها بنگرى و صداى خود را بلندتر از صداى آنها و دستت را بلندتر از دست آنها مدار و جلو آنها راه مرو». (بحار:74/39)

محمد بن مروان گويد: از امام صادق (ع) شنيدم مى فرمود: «مردى به نزد پيغمبر (ص) آمد و عرض كرد: يا رسول الله مرا پندى ده. فرمود: به خدا شرك مورز ، گرچه تو را به آتش بسوزانند مگر اينكه دلت سرشار از ايمان به خدا و مطمئن باشد. و پدر و مادرت را اطاعت كن و هم در زندگى و هم پس از مرگشان درباره آنها نيكى كن و اگر به برون شدن از خانواده و مالت تو را امر كنند امرشان را اطاعت كن كه اين از ايمان است».

معمر بن خلاّد گويد: به حضرت رضا (ع) عرض كردم: اگر پدر و مادرم به مذهب حق نباشند نيز درباره شان دعا كنيم؟ فرمود: «آنها را دعا كن و از جانب آنها صدقه بده و اگر زنده بودند و در مسير حق نبودند با آنها مدارا كن كه رسول اكرم (ص) فرمود: خداوند مرا به رحمت فرستاده نه به نافرمانى و بى ادبى». (بحار: 74/34)

پدر بزرگ:

پَدِيد:

پَدِيدار:

پديدارى:

پذيرائى:

مفضل بن عمر گويد: از امام صادق (ع) شنيدم فرمود: «چون مسلمانى از برادر مسلمان خود پذيرائى كند». مفضل گويد: عرض كردم چگونه او را پذيرائى كند؟ فرمود: «جاى نشستنش را مرتّب كند و متكائى براى تكيه او بياورد و غذا و لباس در اختيارش نهد، سلام و تحيت و احوالپرسى او كند. در آن هنگام بهشت ـ به پاداش كار وى ـ خود را آماده پذيرائى از او نمايد; خداوند به بهشت وحى نمايد كه غذاى تو را در اين دنيا جز به پيغمبر يا وصى پيغمبر حرام كرده ام اما چون روز قيامت فرا رسد دوستان مرا در برابر چنين عملى پاداش ده. و چون قيامت شود نوجوانانى زيباروى با طبقهاى پوشيده به منديلهاى مرواريد نگار مشتمل بر غذاهاى بهشتى بر چنين كسى وارد شوند ...» . (بحار:8/156)

پذيرفتن:

پذيره:

پَر:

پُر:

پراكندگى:

اميرالمؤمنين (ع) فرمود: «از پراكندگى بپرهيزيد، كه تكرو از مردمان سهم شيطان است، و آن حضرت در اين باره به سرگذشت بنى اسرائيل اشاره مى كند و مى فرمايد: «فانظروا كيف كانوا حيث كانت الاملاء مجتمعة و الاهواء مؤتلفة و القلوب معتدلة و الايدى مترادفة...فانظروا الى ما صاروا اليه فى آخر امورهم، حين وقعت الفرقة و تشتت الالفة، و اختلفت الكلمة والافئدة...» بنگريد آنها چگونه بودند در روزگارى كه جمعيتهاشان متحد و هماهنگ، و خواسته هاشان همسو و همنواخت، و دستها و نيروها در يك صف و شمشيرها در يك رديف و يار و مددكار يكديگر، توجه ها به يك سوى نافذ و تصميمها همه يك تصميم بود، مگر نه آنها در آن روزگار سرتاسر زمين را مالك بوده و بر خلق عالم سرورى مى كردند و زمامدار جهانيان شدند؟! اما از آن سوى به پايان كار آنها نيز بنگريد: هنگامى كه پراكندگى در ميان آنها حكمفرما شد، الفتشان به تشتت گرائيد، دلها از يكديگر جدا شدند، زبانها نيز وحدت خود را از دست دادند، آنها به گروههاى متعدد تقسيم شدند، كارشان به جائى رسيد كه به جان يكديگر افتاده به نبرد همديگر برخاستند، نتيجه اين شد كه خداوند لباس عزت و كرامت از تنشان بركند و وسعت نعمت را از آنها سلب نمود، و تنها چيزى كه از آنها بجاى ماند ، داستانها و سرگذشتهاى آنان است كه ـ هم اكنون ـ در
ميان شما به گونه درس عبرتى براى كسانى كه بخواهند عبرت گيرند ديده مى شود. (نهج: خطبه 192)

پراكنده:

پَرّان:

پرپهن:

پَرتاب:

پُرتِستان:

پرتستانى:

اما پرتستانها مقياس ايمانى را كتاب مقدس دانند ولى عقل فردى را معبّر و مفسّر آن شمارند و گويند: در امورى كه مربوط به اوامر خداى تعالى و موجب نجات ارواح است، هر كس مسئول خويشتن است.

پُرتقال:

به «ترنج» نيز رجوع شود.

پَرتَو:

پرچم:

پرخاش:

پُرخورى:

قرطبى ـ پس از نقل اين حديث ـ مى گويد: اگر اين تقسيم به گوش بقراط (حكيم يونانى) مى رسيد از اين حكمت در شگفت مى ماند. (بحار: 66/330)

امام صادق (ع) فرمود: «خداوند ، پرخورى را دشمن دارد». و نيز فرمود: «هر بيمارى جز تب از پرخورى است». (بحار: 66/335)

پَرداختن:

پَردَگى:

پَرده:

اميرالمؤمنين (ع) : «خداى ترسى و پرهيزكارى پيشه خويش ساز ، اگر چه اندك باشد ; ميان خود و خدا پرده اى قرار ده هر چند نازك باشد». (نهج : حكمت 242)

پرده پوشى:

حضرت رسول (ص) فرمود: «هر كه چيزى را كه مايه رسوائى مسلمانى باشد بپوشد و پنهان دارد ـ نزد خدا ـ چنان باشد كه دختر زنده به گور شده اى را از مرگ نجات داده باشد». (كنز العمال: 3 /24)

محمد بن فضيل گويد: به امام كاظم (ع) عرض كردم : فدايت گردم! بسا درباره يكى از برادرانم چيزى مى شنوم، نسبت ناروائى به وى مى دهند و چون از خودش مى پرسم وى منكر مى شود در صورتى كه افراد موثّقى آن را به من گفته اند؟ حضرت فرمود: «اى محمد چشم و گوش خود را درباره برادر دينيت تكذيب كن (اگر گوشت بشنود و حتى چشمت هم ببيند به چشم و گوش خود بگو شما دروغ مى گوئيد و برادرم از اين كار مبرا است).

در نامه اميرالمؤمنين (ع) به مالك اشتر آمده: «و مى بايست رانده ترين فرد رعيت ، از درگاه تو و منفورترين شخص از نظر تو آن كس باشد كه بيشتر در صدد عيبجوئى و افشاء سازى عيوب ديگران است ; زيرا مردم عيوبى دارند كه والى مسلمين از هر كسى به ستر و پوشيدن آن عيوب سزاوارتر است». (نهج : نامه 53)

پرده پوشى خداوند:

امام باقر (ع): «خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد: اى فرزند آدم، در سه مورد تو را مورد لطف و مكرمت خويش قرار دادم: عيوبى را بر تو پوشانيدم كه اگر خانواده ات به آن عيوب آگاه مى شدند تو را (حتى) به خاك نمى سپردند، روزيت را وسعت دادم سپس از تو وام خواستم (من ذا الذى يقرض الله قرضاً حسناً) اما تو از اين لطف ما به سود خويش بهره نگرفتى، تو را هنگام مرگ فرصت دادم كه از يك سوم مالت ، به سود خودت بهره بردارى كنى، از اين فرصت نيز استفاده ننمودى». (بحار: 70/19)

امام صادق (ع) فرمود: «چون بنده ، توبه نصوح كند (براستى بسوى خدا بازگردد) خداوند او را مورد لطف و محبت خويش قرار دهد و در دنيا و آخرت عيوبش را بپوشاند».

به فضيل بن عياض گفته شد: هنگامى كه در موقف حساب قيامت بايستى و خداوند به تو بگويد: (ما غرّك بربّك الكريم) (چه چيزى تو را فريب داد كه خدا را نافرمانى كردى؟) چه پاسخ خواهى داد؟ گفت: مى گويم پرده پوشيهاى تو مرا فريب داد. (بحار: 7/94)

پرده دار:

پرده درى:

پرستار:

پرستش:

به «عبادت» رجوع شود.

پَرَستو:

از حضرت رسول (ص) روايت است كه فرمود: «در باره پرستو به نيكى سفارش (و رفتار) نمائيد ، چه آن پرنده اى است كه بيش از هر پرنده اى با آدميان خو گير است». (بحار: 64/283)

داوود رقى گويد: روزى در حضور امام صادق (ع) نشسته بوديم ناگهان مردى از در درآمد كه پرستوى كشته اى به دست داشت. حضرت چون ديد فوراً از جاى بجست و پرستو را از دست او بستد و آن را بر زمين نهاد و به وى فرمود: «عالمتان شما را به چنين كارى امر كرده يا فقيهتان؟! پدرم از جدم خبر داد كه پيغمبر (ص) از كشتن شش چيز نهى نمود: زنبور عسل، مور، قورباغه، سبزه قبا، هدهد وپرستو ...» . (بحار:27/261)

پرسش:

در حديث آمده كه مردى به نزد امام صادق (ع) آمد و عرض كرد: پسرى دارم كه دوست دارد درباره احكام شرع و حلال و حرام از شما بپرسد، او نمى خواهد كه از امور بيهوده و مسائل لاطائل سؤال كند. حضرت فرمود: «آيا مردمان، پرسشى به از سؤال از حلال و حرام هم كرده اند» ؟! (بحار:1/21)

به «سؤال» نيز رجوع شود.

پَرسه:

پُرسيدن:

پَرگار:

پرگوئى:

پَرَند: