تَوفيق:

اميرالمؤمنين (ع): «ان الله اذا اراد بعبد خيرا حال بينه و بين ما يكره، و وفّقه لطاعته، و اذا اراد بعبد شرا اغراه بالدنيا و انساه الآخرة و بسط له امله و عاقه عما فيه صلاحه». (بحار: 33 / 97)

هاشمى گويد: از امام صادق (ع) پرسيدم حقيقت توفيق و خذلان كه در آيه (و ما توفيقى الاّ بالله) و آيه (و إن يخذلْكم فمن ذا الذى ينصركم) آمده چيست؟ فرمود: «چون بنده اى را ببينى كه خدا را اطاعت مى كند و عملش طبق دستور خداست وى به توفيق ، دست يافته و چنين بنده اى موفق است. و يا هنگامى كه وى بانجام گناهى تصميم مى گيرد مى بينى خداوند بين او و گناه مانعى ايجاد مى كند كه به آن گناه دست نيابد، اين همان توفيق است. و اگر او را هنگام معصيت رها سازد و برايش ايجاد مانع نكند اين خذلان است». (بحار:5/199)

مردى به امام كاظم (ع) عرض كرد: يابن رسول الله ! مگر من قادر به انجام تكاليفم نمى باشم؟ فرمود: «قدرت از نظر تو چيست؟» وى گفت: توان بر كار. فرمود: «آرى توان به تو داده شده است اگر كمك نيز به تو بشود». آن مرد گفت: مرادتان از كمك چيست؟ فرمود: «توفيق». وى گفت: توفيق چه اثرى دارد؟ فرمود: «اگر موفق بودى كار را انجام مى دهى؟ چه بسا يك كافر توانش از تو بيشتر (دلش هم مى خواهد كار نيك انجام دهد) ولى چون توفيق ندارد به انجام كار نيك دست نيابد...چرا غافلى از سخن بنده صالح (پيغمبر شعيب) كه گفت: (و ما توفيقى الاّ بالله)». (بحار: 5 / 42)

و فرمود: «همچنانكه سايه از جسم جدا نشود توفيق از دين منفك نگردد».

و فرمود: «همواره با عشق و علاقه فراوان از خداوند ، توفيق درخواست نمائيد كه آن پايه اى استوار است». (بحار:77/291)

توفيق الفكيكى:

تَوفِيَة :

تَوق:

تَوقان:

تَوَقُّد:

تَوَقُّع:

تَوَقُّف:

تَوَقِّى:

تَوقير:

تَوقيع:

و ديگر توقيع آن حضرت در ردّ بر غلاة. و ديگر توقيع آن حضرت كه توسط نايب خاصش، ابوجعفر محمد بن عثمان صادر شد و آن اين است: «ان الله هو الذى خلق الاجسام و قسّم الارزاق لانه ليس بجسم و لا حالّ فى جسم، ليس كمثله شىء فهو السميع البصير فاما الائمة فانهم يسئلون الله فيخلق و يسئلون الله فيرزق ايجابا لمسئلتهم و اعظاما لحقهم» . و ديگر توقيع آن حضرت در لعن شلمغانى و ارتداد و الحاد آن مبدع ملعون، و يگر توقيعات آن حضرت كه به وكلا و سفراء خود يا شخصيتهاى بزرگ شيعه آن عصر ، مرقوم داشته و از آن جمله است توقيع آن حضرت به اسحاق بن يعقوب كه نظر به اشتمال آن بر مطالب مهمّه و مسائل شريفه به فارسى ترجمه شد كه خوانندگان محترم بيشتر از آن بهره مند گردند:

«اما سؤالت در مورد آن دسته از افراد خاندان و بنى اعمام ما كه منكر امامت منند، اينها از من نيستند و راه آنان راه فرزند نوح است.

و امّا فقّاع (آب جو) ، پس نوشيدن آن حرامست، و (نوشابه) شلماب اشكالى ندارد.

و اما مسئله ظهور فرج (قيام دولت حقّه) آن امرى است كه به خدا مربوط است و هر كس در اين باره وقتى معيّن كند دروغ گفته.

و اما حوادثى كه پيش آيد (و حكم آن صريحاً در اخبار نباشد) در آن مورد به راويان حديث ما مراجعه كنيد چه آنان حجّتند بر شما و من حجّت خدايم بر آنها.

و اما محمد بن على بن مهزيار اهوازى ، خداوند قلب او را اصلاح خواهد نمود و شك از دلش زدوده خواهد شد.

و اما محمد بن شاذان بن نعيم ، وى مردى از شيعيان ما اهلبيت است.

و اما كسانى كه اموالى از ما به نزد آنهاست ، اگر آن را حلال بدانند و بخورند آن اموال به منزله آتش است كه مى خورند.

و اما كسانى كه در دين خدا در شكّ بوده و مالى جهت ما فرستاده اند و اكنون از شكّ خود نادم و پشيمانند هر يك از آنان كه براستى توبه كرده ، ما توبه اش را مى پذيريم و نيازى به مال كسى كه در شكّ است ، نداريم.

و اما بهره بردارى از من در حال غيبتم ، همانند بهره گيرى از خورشيد است هنگامى كه در پشت ابر باشد و من امانم براى اهل زمين ، چنانكه ستارگان امانند اهل آسمان را ، پس درهاى سؤال از چيزهائى كه شما را سودى نباشد و در برابرش مسئوليّتى نداريد به روى خود ببنديد و زياده دعا كنيد كه فَرَجتان را خداوند نزديك سازد. والسلام عليك يا اسحاق بن يعقوب و على من اتّبع الهدى». (بحار: 53 / 180)

تَوقيف:

تَوَكُّف:

تَوَكُّل:

اميرالمؤمنين (ع) فرمود: «تو را در توكل همين بس كه روزى خويش را جز از خدا ندانى».

پيغمبر (ص) از جبرئيل پرسيد : «حقيقت توكل چيست؟» جبرئيل گفت: «علم به اينكه مخلوق نه بتواند ـ جز به خواست خدا ـ سودى بخشد و نه زيانى رساند، و ـ تا خدا نخواهد ـ نه چيزى به تو دهد و نه تو را از دادن چيزى منع تواند كرد. و نوميدى عملى از مخلوق. و چون بنده بدين مقام رسد ، جز براى خدا كارى نكند و جز به خدا اميد نبندد و جز از خدا نترسد و از كسى جز خدا چشم داشتى نداشته باشد». (بحار: 69 / 373)

امام صادق (ع) فرمود: (هرگز توكل را به غلط مگير و) جهت بدست آوردن روزى حلال كسب و كار را از دست مده زيرا مال ، تو را در امر دينت يارى مى دهد (امكانات خدا داديت را به كار بند وانگهى توكل كن) و زانوى شتر ببند و سپس توكل نما. از نهايت توكل از آن حضرت سؤال شد فرمود: «اين كه جز از خدا ، از كسى نترسى». (بحار:71/143)

سعيد بن قيس همدانى گويد: روزى در جنگ صفين مردى را وسط ميدان ديدم كه با لباس عادى بدون خود و زره ايستاده است، نزديك آمدم ديدم امير المؤمنين است، عرض كردم در چنين جائى با اين وضع ايستاده ايد؟! فرمود: «آرى، هر يك از بندگان خدا را دو فرشته نگهبان است كه مبادا به چاهى درافتد يا از كوهى پرتاب گردد و يا آسيب ديگرى به وى رسد، اما چون قضا (ى الهى) در رسد او را رها سازند». (بحار: 5 / 105)

تَوكيد:

تَوكيل:

تَوَلُّد :

تَوَلِّى:

تَوليد :

تَوَلّى و تبرّى:

تَولِيَة:

تَوَهُّم:

تَوهِين:

نبى اكرم (ص) فرمود: اى مردم بدانيد كه اگر كسى فقير مسلمانى را توهين كند وى در حقيقت به حق خدا توهين نموده و خداوند در قيامت او را به چيزى نگيرد جز اينكه توبه كند، و هر آنكس فقير مسلمانى را گرامى دارد ، در قيامت خداى را از خود خوشنود يابد . (بحار: 72 / 37)

تَوى:

تَهاتُر:

تَهاجُم:

تهاجى:

تَهادِى:

تَهارُش:

تَهافُت:

تِهامَة:

تَهانوى:

تَهانى:

تَهاوُن:

تَهَتُّك:

تَهَجُّد:

تَهَدُّم:

تَهديد:

تَهدير:

تَهَذُّب :

تَهذيب:

تَهَزُّع:

تَهزيع:

تَهَكُّم:

تَهلُكَة:

تَهَلُّل:

تهليل:

عن جابر الجعفى، قال: سمعت ابا عبدالله(ع) يقول: «اكثروا من التهليل و التكبير» . (بحار: 86 / 133)

تُهَم:

تَهمام :

تُهمت:

امام صادق (ع) فرمود: «تو را نسزد كه آن كس را كه امين خويش گرفته اى متهم سازى يا آن را كه به تجربه خائن دانى امين خويش گيرى».

پيغمبر (ص) فرمود: «هرگز گمان بد به خود راه مدهيد كه گمان بد ، دروغترين دروغ است».

«خود را از تهمت به دور داشتن»

امام صادق (ع) فرمود: «از مواضع مشكوك بر حذر باشيد و (هيچگاه حتى) با مادرتان در راه مايستيد زيرا هر كس نداند وى مادر شما است».

تَهمتَن:

تُهَمة:

تَهنِيَت :

تَهَوُّر:

تَهَوُّع:

تَهَوُّك :

اتى عمر بن الخطاب رسول الله (ص) فقال : انّا نسمع احاديث من يهود تعجبنا ، فترى ان نكتب بعضها ؟ فقال (ص) : «امتهوّكون انتم كما تهوّكت اليهود و النصارى؟! لقد جئتكم بها بيضاء نقيّة ، ولو كان موسى حيّا ما وسعه الاّ اتباعى» . (بحار:76/347)

تَهويد:

تَهِيئَة :

تُهيدستى:

رسول خدا (ص): «تهيدستى ، بزرگترين مرگ است . (بحار: 10 / 99)

گويند: مردى به نزد امام مجتبى (ع) آمد و عرض كرد: اى پسر اميرالمؤمنين! تو را به آنكس سوگند مى دهم كه اين مقام والا را به تو داد ، انتقام مرا از اين دشمن بى رحم كه نه حشمت پيران را رعايت مى كند و نه بر كودكان و ضعيفان رحم مى نمايد بستانى و مرا از آن نجات دهى. حضرت كه در آن حال تكيه زده بود راست بنشست و فرمود: «دشمن تو كيست كه انتقامت را از او بستانم؟» وى گفت: تهيدستى و ندارى. حضرت لختى سر به زير افكند و سپس سر بلند كرد و به خدمتكار خويش فرمود: «هر مقدار پول كه در خانه داريم بياور»، وى پنج هزار درهم حاضر نمود، فرمود: «آن را به اين مرد بده». سپس به وى فرمود: «به حق همين كسى كه مرا بدان سوگند دادى هر گاه اين دشمن به تو حمله نمود مرا خبر كن كه انتقامت را از او بستانم . (بحار:43/350)

تُهيگاه: