تَحضيض:

تَحظير:

تُحَف:

تَحَفُّظ:

اميرالمؤمنين (ع): «لاتكلّمونى بما تُكَلَّمُ به الجبابرة، ولاتتحفّظوا منّى بما يُتَحَفَّظُ به عند أهل البادرة». (نهج:خطبه216)

تُحفَة:

هر كه به بازار رود و تحفه اى بخرد و آن را جهت افراد خانواده به خانه خويش، حمل كند، چنان باشد كه صدقه اى به جمعى از مستمندان حمل كرده باشد; و بايستى آن تحفه را نخست به دختران و زنان بدهد و سپس به پسران; زيرا هر كس، دختربچّه اى يا زنى را شاد سازد، به منزله كسى باشد كه بنده اى را از نسل حضرت اسماعيل (ع) آزاد ساخته باشد. (بحار: 104 / 103).

مفضل از امام صادق (ع) روايت كند كه فرمود: هنگامى كه مؤمن، برادر دينى خود را به تحفه اى بنوازد. عرض كردم: چه نوع تحفه اى؟ فرمود: چنانكه هنگام ورود، زير اندازى يا متكائى يا غذائى يا لباسى در اختيارش نهد يا سلام (و احوالپرسـ ) ـى به وى كند در آن حال، بهشت، خود را مهيا سازد كه آن تحفه را تلافى كند; خداوند به بهشت وحى نمايد كه طعام تو را در دنيا، جز به پيغمبران و اوصياى آنها حرام كرده ام و چون روز قيامت شود به بهشت فرمايد: اكنون مى توانى آن را به دوستانم تلافى نمائى. پس جمعى از خدمتكاران بهشتى كه طبقهائى از غذاى بهشت، پوشيده به منديلهاى مرواريدنشان با خويش داشته باشند از بهشت برون آيند و به استقبال آنها روند، و چون آنها چشمشان به دوزخ و صحنه هاى هولناك آن و بهشت و نعمتهاى آن بيفتد، عقل از سرشان برود و از دست بردن به غذا باز ايستند. در آن حال از عرش الهى ندا رسد كه دوزخ حرام است بر آن كس كه غذاى بهشت بخورد. آنگاه آنان دست به غذا برند. (بحار: 74 / 300)

تَحفيظ:

تَحَقُّق:

تَحقير:

و گاه در قوانين قضائى ـ كيفرى چنين امرى تجويز شده، چنان كه در برخى موارد، تشهير فردى به عنوان متخلف، مانند شاهد زور، دستور داده شده است.

تَحقيق:

تَحَكُّم:

تَحكيم:

تَحَلُّل:

تَحَلُّم:

تَحَلِّى:

اميرالمؤمنين (ع) ـ فى صفة الايمان ـ : «جعله عزا لمن والاه، و امنا لمن دخله...و زينة لمن تحلّى به، و دينا لمن انتحله» . (بحار: 68 / 382)

تَحليف:

تَحليق:

و در حديث رسول (ص) آمده: «الّلهم اغفر للمحلّقين» . (فتح البارى:3/561)

تَحليل:

تَحلِيَة:

تَحلِيَة:

تَحَمُّل:

و فرمود: تحمل، زيور سياست است. (غرر)

به «فحش» نيز رجوع شود.

تَحَمِّى:

تَحمِيد:

تَحمِيل:

تَحَنُّك:

تَحَنُّن:

تَحنِيط:

تَحنِيك:

تَحَوُّل:

محمد بن مسلم از امام باقر (ع) روايت مى كند كه فرمود: شايسته نباشد آدمى يك سال در مكه بماند. عرض كردم: پس چه كند؟ فرمود: از آنجا به جاى ديگر متحول (منتقل) شود. (بحار: 99 / 81)

تَحَوُّلات زندگى:

تحولات اوضاع عمومى بر اثر گناه، چنانكه در آيات و روايت آمده است، به «دگرگونى» رجوع شود.

تَحوِيل:

قرآن كريم: (قل ادعوا الذين زعمتم من دونه فلا يملكون كشف الضر عنكم و لا تحويلا) بگو (اى محمد به مشركان) بخوانيد آنان را كه (جز خداى واقعى) به خدائى مى خوانديد ; خواهيد ديد كه نه زيانى را مى توانند از شما دفع كنند و نه زيان وارده بر شما را به ديگرى برگردانند . (اسراء:56)

سُئل أميرالمؤمنين (ع): ما الدليل على اثبات الصانع؟ قال (ع) : «ثلاثة اشياء: تحويل الحال و ضعف الاركان و نقض الهمة». (بحار: 3 / 55)

تَحِيَّت:

در حديث آمده كه روزى يكى از كنيزان امام حسين (ع) شاخه گلى را تقديم حضرت نمود ; امام (ع) وى را آزاد كرد، عرض شد: يك شاخه گل و آزادى يك برده؟! فرمود: خداوند ما را چنين ادب فرموده است . آنگاه حضرت اين آيه را تلاوت نمود: (و اذا حييتم بتحية فحيوا باحسن منها...). به «سلام» نيز رجوع شود.

تَحِيَّت مسجد:

تَحَيُّر:

تَحَيُّز:

تَحِيَّة:

تَخاذُل :

تَخارُج:

تَخاصُم:

تَخاطُب:

تَخافُت:

تَخايُر:

تَخَبُّط :

تَخبِيب:

رسول الله (ص): «لن يدخل الجنة خبّ و لا بخيل و لا منّان» (تحفة الاحوذى:6/98). «من خبّب زوجة امرىء او مملوكه فليس منا» . (مختصر سنن ابى داود: 8 / 53) «المؤمن غرّ كريم، و الفاجر خبّ لئيم». (بحار: 67 / 298)

تَخت:

تَخَتُّم:

تَخدير:

تَخذيل:

تَخرِيب :

تَخريج:

تَخسير:

تَخَشُّع:

تَخَصُّص:

تَخصيص:

در اينكه عموماتى در كلمات فقها و اخبار هست ، شكى نيست ; و اين مخصصات گاه به طور مستقل آمده اند و گاه پيوست عمومات به وسيله استثناء يا وصف يا جز آن . چنانكه گويند: «ما من عام الا و قد خص» . اصوليان گويند: تخصيص ، بيان اين معنى را مى كند كه اصولاً عام من حيث العام بودن مشمول حكم نبوده است ; نه آنكه مشمول بوده است و سپس خارج شده است كه نسخ صدق كند، چنانكه در استثناء، مستثنى در ابتدا مشمول حكم مستثنى منه نبوده است. و در نهايت تخصيص ، اختلاف است ; بعضى گويند: تا حدى جايز است از عام ، افرادى خارج شوند كه مدلول كلام، لغو نشود و بعضى گويند: تا اندازه اى كه نزديك به مدلول عام باشد . بعضى تا نصف، بعضى تا دو سه فرد مانده را جايز دانند و به مفهوم موافق و يا مخالف نيز عده اى روا دانند. (تلخيصى از معالم و كشاف اصطلاحات الفنون)

تَخطِئَة:

تَخَطِّى:

تَخفيف:

تَخَلخُل:

تَخَلُّص:

تَخَلُّف:

تَخَلُّف شرط:

تَخَلُّق:

تَخَلُّل:

نفوذ كردن يا نفوذ دادن چيزى در چيزى. عن ابى جعفر (ع): «خرج رسول الله (ص) يوما على اصحابه فقال: حبّذا المتخللون. قيل: يا رسول الله! و ما هذا التخلل؟ قال: التخلل فى الوضوء بين الاصابع و الاظافير، و التخلل من الطعام ...» . (بحار: 80 / 345)

تَخَلِّى:

تَخلِيد:

تَخلِيص:

تَخليط:

تَخليق:

تَخليل:

تَخلِيَة:

تُخم:

از امام باقر (ع) روايت شده كه فرمود: چون خواستى كشتى بكنى و تخمى در زمين بيفشانى ، ابتدا مشتى از تخم آنچه كه مى خواهى بكارى در دست خود بگير و روى خويش را به سوى قبله كن و بگو: (ءانتم تزرعونه أم نحن الزارعون)اين كار را سه بار تكرار كن و سپس بگو: «اللهم
اجعله حرثاً مباركا و ارزقنا فيه السلامة و التمام و اجعله حبّا متراكبا، و لا تحرمنى خير ما ابتغى و لا تفتنّى بما متّعتنى بحق محمد و آله الطاهرين» آنگاه آن مشت تخمى را كه به دست دارى بيفشان ، إن شاء الله. (بحار:103/66)

تخم:

تُخم مرغ:

محمد بن عمر بن ابى حسنه جمّال گويد: نزد امام هادى (يا امام كاظم) از كمى فرزند (پوكى نطفه) شكوه كردم، حضرت فرمود: در پيشگاه خداوند از گناهان خود عذر بخواه و تخم مرغ را با پياز بخور (بحار:66/46). از حضرت رضا (ع) رسيده كه زرده تخم مرغ جهت گوارش غذا سودمند است. (سفينة البحار).

تُخم مرغابى:

تُخَمَة:

ابو سيار گويد: به امام صادق (ع) عرض كردم: من به تخمة دچار شده ام؟! فرمود: هنگام خوردن غذا ، بسم الله بگو. عرض كردم : اين كار كرده ام. فرمود: شايد چند نوع غذا مى خورى؟ عرض كردم: آرى. فرمود: بر هر يك از آنها نام خدا مى برى؟ گفتم: نه. فرمود: همين است كه ترش مى كنى.