موجودات عالم ، وجوه مشتركى دارند و وجوه امتيازى و همان مابه الامتياز است كه در انواع و افراد ، نوعى و صنفى موجب تشكيك است . و هر فردى از نوعى را موجود جدا از ساير افراد همنوع خود نشان مى دهد . و تشكيك به همين اعتبار گفته مى شود . (فرهنگ علوم عقلى) و رجوع به اسفار:2/1 شود .

تركيبها :

ـ تشكيك اتفاقى ، اين اصطلاح را آخوند ملاصدرا در مواردى به كار برده است و ظاهراً مراد او از اين نوع تشكيك نحوه تشكيك خاص است كه در وجود قائل است . كه نه از قبيل تشكيك عامى است و نه خاصى . و شايد نظر او اين است كه وجود با آنكه در حقيقت نوعيه يكسانند در مراتب مشككند و در عين اتحاد در نوع به كمال و نقص مشككند و تشكيك آنها در مراتب است . و آن مراتب هم امور عدمى هستند و بنابر اين در عين اتفاق در نوع ، مشكك مى باشند . (از اسفار:1/14)

ـ تشكيك خاص ، تشكيك را در موردى خاص گويند كه مابه الاختلاف در آن عين مابه الاتحاد باشد نه به امور زائده بر ذات . (فرهنگ علوم عقلى)

ـ تشكيك عامى ، تشكيك را در موردى عامى گويند كه مابه الاختلاف در آن غير مابه الاتحاد باشد . و در حقيقت تشكيك به امور زائده بر ذات باشد : از قبيل عوارض و قوابل . (فرهنگ علوم عقلى دكتر سجادى : 161 ـ 162)

تَشكيل:

تَشميت:

تَشمير:

تَشميس:

تَشَنُّج:

تِشنَگى:

تِشنه:

تَشنيع:

تَشنيق:

تَشَوُّش :

تَشَوُّف:

تَشَوُّق:

تَشَؤُّم:

تشويش:

تشويق:

«و لا يكوننّ المحسن و المسىء عندك بمنزلة سواء، فان فى ذلك تزهيدا لاهل الاحسان فى الاحسان و تدريبا لاهل الاسائة على الاسائة، و الزم كلا منهم ما الزم نفسه» اى مالك ! مبادا نيكوكار و بدكار ، به نزد تو به يك پايه بوَد، كه اين كار موجب شود كه نيكوكار از نكوكارى بى رغبت و دل سرد گردد، و بدكار به بدكارى ترغيب شود، و هر يك از آنها را به تناسب آنچه كه خود گزيده ، پاداش بده (نكوكار را به پاداش نيكو تشويق نما و بدكار را به كيفر كردار خويش رسان). (نهج : نامه 53)

تشويه:

عن جعفر بن محمد (ع) انه رخّص فى الكىّ فيما لا يتخوف فيه الهلاك و لا يكون فيه تشويه. (بحار: 62 / 74)

تَشَهُّد:

تَشَهِّى:

تَشهير:

تَشَيُّع:

تَشييد:

تَشييع:

تَشييع جنازه:

و فرمود: هر آن كس جنازه مسلمانى را تشييع كند ، بيست و پنج گناه كبيره از او فرو ريزد و اگر چهار گوشه جنازه را به دوش كشد ، به كلى از گناه بيرون رود.

پيغمبر (ص) فرمود: بر شما باد در هنگام تشييع جنازه ، به وقار و آرامش و ميانه روى در راه رفتن. (بحار: 81 / 257 ـ 259)

اميرالمؤمنين (ع) فرمود: روزى حضرت رسول (ص) از خانه بيرون آمد ديد جمعى زن در جائى نشسته اند، فرمود: براى چه اينجا نشسته ايد؟ گفتند: منتظر جنازه اى هستيم كه آن را از اينجا عبور مى دهند. فرمود: مگر شما جنازه به دوش مى كشيد؟ گفتند: نه. فرمود: آن را غسل مى دهيد؟ گفتند: نه. فرمود: آن را در قبر مى نهيد؟ گفتند: نه. فرمود: پس برگرديد كه گناه مى بريد و ثواب نمى بريد. (بحار:81/262)

زراره گويد: روزى امام باقر (ع) ، جنازه يكى از بيت قريش تشييع مى نمود . من نيز در خدمتش بودم، عطا (يكى از فقهاى اهل سنت مدينه) نيز در آن تشييع ، شركت داشت. در اين بين صداى شيون زنى بلند شد. عطا به وى گفت: ساكت باش وگرنه من برمى گردم. زن ساكت نگشت و عطا برگشت. به حضرت گفتم: عطا بازگشت. فرمود: چرا؟! عرض كردم زنى شيون كرد، عطا او را منع نمود ولى ساكت نشد و عطا برگشت. فرمود: برويم زيرا اگر بنا باشد هرگاه كار غلطى در كنار كار حقى بود ، ما آن كار حق را رها سازيم حق مسلمانى را نتوانيم ادا نمود. چون حضرت بر جنازه نماز خواند ، ولىّ ميّت عرض كرد خدا اجرت دهد، شما از راه رفتن عاجزيد به خانه برگرديد. حضرت نپذيرفت و به تشييع ادامه داد.

تَصابى:

تَصادُف:

تَصادُق:

تَصادُم:

تَصارُع:

تَصاعُد:

تَصاغُر :

تَصافّ:

تَصافُح:

تَصافُق:

تَصافِى:

تَصالُح:

تَصاوُل :

تَصاوِير :

اميرالمؤمنين (ع) ـ در اخلاق رسول خدا ـ : «و يكون الستر على باب بيته فتكون فيه التصاوير فيقول : يا فلانة ـ لاحدى ازواجه ـ غيّبيه عنّى ، فانّى اذا نظرت اليه ذكرت الدنيا و زخارفها ...» . (نهج : خطبه 160)

تَصَبُّر:

تَصَبِّى:

تَصبير:

تَصحيح:

تَصحيف:

تحريف در حديث: تغيير حديث است به تغيير نقاط به غير حروف.

تَصَدُّر:

تَصَدُّع:

تَصَدُّق:

عن هارون بن عيسى قال: «قال أبو عبدالله (ع) لابنه محمد: كم فضل معك من تلك النفقة؟ قال: اربعون دينارا. قال: اخرج و تصدق بها. قال : انه لم يبق معى غيرها! قال: تصدق بها، فان الله عزوجل يخلفها، اما علمت ان لكل شىء مفتاحا و مفتاح الرزق الصدقة؟ فتصدق بها. ففعل، فما لبث ابو عبدالله (ع) الا عشرة حتى جائه من موضع اربعة آلاف دينار. فقال: يا بنىّ: اعطينا الله اربعين دينارا فاعطانا الله اربعة آلاف دينار» . (بحار: 47 / 38)

تَصَدِّى:

تَصدِير:

تَصدِيع:

تَصدِيق:

تصديق در اصطلاح منطق، علم و اطلاع به خبر را گويند، در قبال تصور كه آگاهى به شىء باشد. خود آنها تصديق را اين گونه تعريف كنند: تصديق ، عبارت است از اذعان به نسبت ميان امور، و در هر تصديقى ـ بنا بر مشهور ـ سه تصور ، لازم است: تصور موضوع، تصوّر محمول و تصور نسبت ميان موضوع و محمول...

تَصدِيَة:

تَصَرُّف:

به «حجر» رجوع شود.

تَصَرُّم :

تَصريح:

تَصريف:

تَصرِيَة:

تَصعيب:

تَصعير:

تَصغير:

در تداول علم صرف جارى كردن اسم را بر «فُعَيل» و نحو آن، و در فارسى كاف ما قبل مفتوح مانند پسرك، و «چه» مانند باغچه.

تَصَفُّح:

تَصفيد:

تَصفِيف:

تَصفِيق:

تَصفِيَة:

تَصَلُّب:

تَصليب:

تَصلِيَة:

تَصميم:

امام صادق (ع): اگر تصميم به كارى محكم و استوار بُوَد ، بدن در انجام آن كار سستى نكند. (مواعظ صدوق)

تَصَنُّع:

تَصنيف:

تَصَوُّر:

تَصَوُّف:

به «صوفيه» در اين كتاب رجوع شود.

تَصَوُّن:

تَصويب:

تَصوير:

عكس چيزى را ترسيم نمودن: تصوير صور ذوات الارواح حرامٌ اذا كانت الصورة مجسمة بلا خلاف فتوى و نصّا، و كذا مع عدم التجسّم وفاقا لظاهر النهاية و صريح السرائر...للرواية المستفيضة، مثل قوله(ص): نهى ان ينقش شىء من الحيوان على الخاتم و قوله (ص): نهى عن تزويق البيوت، قلت: و ما تزويق البيوت؟ قال: تصاوير التماثيل. و ما عن تحف العقول: و صنعة صنوف التصاوير ما لم يكن مثال الروحانى... (مكاسب شيخ انصارى: 23)

تضادّ:

تَضارُب:

تَضايُف:

تَضايُق:

تَضَجُّر:

تَضحِيَة:

تَضَرُّج:

تَضَرُّر:

تَضَرُّع:

تَضريط:

تَضعيف:

تَضَلُّع:

تَضليل:

قرآن كريم: (الم يجعل كيدهم فى تضليل). (فيل: 2)

تَضَمُّن:

دلالت تضمنى: دلالت لفظ است بر جزء موضوع له، چنانكه از لفظ انسان ـ كه براى حيوان ناطق وضع شده ـ حيوان خواهند. (اساس الاقتباس)

تَضمير:

تَضمين:

تَضَوُّر:

تَضييع:

وعنه (ع): «و الذنوب التى تنزل البلاء، ترك اغاثة الملهوف و ترك معاونة المظلوم و تضييع الامر بالمعروف و النهي عن المنكر...» . (وسائل: 16 / 282)

تَضييق:

تَطاوُل:

امام سجاد (ع): «الذنوب التى تنزل النقم عصيان العارف بالبغى و التطاول على الناس و الاستهزاء بهم و السخرية منهم» . (وسائل:16 / 281)

تَطَبُّب:

تَطبيق:

تَطَرُّف:

تَطَرُّق:

تَطَفُّل:

تَطفيف:

اين روايت در سنن بيهقى:6/32 از ابن عباس نقل شده است .

تَطَلُّع:

تَطليق:

تَطميع: